I. Đề bàI tham khảo
Loài cây em yêu (Chọn bất cứ cây gì ở làng quê
Việt Nam: tre, dừa, chuối, gạo đa,…).
II. Gợi ý dàn bài
A. Mở bài: Giới thiệu về loài cây em yêu.
B. Thân bài:
1. Biểu cảm về các đặc điểm của cây:
- Em thích màu của lá cây,…
- Cây đơm hoa vào tháng… và hoa đẹp như…
- Những trái cây lúc nhỏ… lúc lớn… và khi chín
… gợi niềm say xưa hứng thú ra sao?
- Miêu tả lại niềm thích thú khi được hái những
trái cây và thưởng thức nó.
- Mỗi khi mùa quả qua đi, trong em lại nhóm lên
một cảm giác đợi mong mùa quả mới như thế nào?
- Với riêng em, em thích nhất đặc điểm gì ở loài
cây đó?
2. Có thể kể một kỉ niệm sâu sắc của bản thân
với loài cây trên (ví dụ: kỉ niệm đầu tiên khiến em yêu thích loài cây đó,…).
C. Kết bài: Khẳng định lại tình cảm yêu quý của
em với loài cây.
Tham khảo các bài văn sau:
Hoa sen
(.......) Hồ sen nho nhỏ, tròn như con mắt, rải rác đó đây
trên mặt đồng thênh thang, đầm sen to rộng, ào ạt gió trăng trải đến chân trời
một màu xanh bênh biếc. Nếu một lúc nào đó, những cơn gió nổi tình cao hứng, nồng
lên thì những tàu sen hình cái ô dựng ngược cũng theo gió mà nghiêng hồn mình,
khô ánh bạc của mặt lá phía dưới và mặt trên thì nghiêng như cúi rạp, đổ hết những
hạt nước đã ngọc - hoá xuống lòng hồ, hẳn con cá cái tôm dưới hồ kia được uống
cả loài hương cho thơm đầy da thịt.
Tháng Ba, sen nở tiên tròn, dập dềnh mặt nước lăn tăn gió
sớm. Hình như những tràng ngó sen còn lơ mơ ngái ngủ dưới tầng sâu bùn ngấu nên
cái cuống tàu sen chưa ngoi lên không trung vì "ngó ấy tờ mây"còn ẻo
lả mỏng manh, chưa vương vấn nỗi trần thế oi nồng đầy đoạ.
Mùa hè chín mọng trái mận trái đào, trùm vải, chín mọng cả
mồ hôi đường trường... như tình ái chờ trao gửi, búp sen mới nhô lên chiếc búp,
như ngọn bút nông vừa xuất xưởng để chấm vào nghiêng mực để viết thành bất hủ câu
thơ có hương hoa thầm kín, màu sắc khiêm nhường ai có tiền duyên mới được hưởng.
Chưa hè mênh mông cao vợ trời quên, ta mỏi chân dặm dài được
ngả lưng trên thảo cỏ gốc che ven đường, tháo đôi dép cho tan bàn chân buồn buồn
đê mê sắc cỏ, hương sen hào phóng ùa đầy cái lồng lan ngực thị thành... thì con
chim bị giam cầm lâu ngày trong đó cũng thêm thắm đỏ, phải hát lên một lời gì
như nhịp sơn ca vút tầng không, như một sợi tơ sen bay lên, níu vào trời, ta mới
chợt nhận ra thứ hoa đồng nội trắng sen hồng quý giá ấy, từ đầm hoang mà nên, từ
bùn quê mà tịnh khiết... cho ta niềm thanh sạch với quê hương đất nước trường tồn
là thế nào (...)
(Băng Sơn, trời đang
mưa, NXB
Văn hoá - thông tin, 1999)
Cây gạo
(...) Cây gạo già mỗi năm lại trở lại tuổi xuân, cành nặng
trĩu những hoa đỏ mọng và đầy tiếng chim hót. Lũ chim lo mồi chạm vào đầu cũng
chiếm được những con sâu sám béo nhũn hoặc những anh chị bọ gạo mình cũng đỏ như
hoa.
Chỉ cần một làn gió nhẹ hay một đôi chim mới đến, là có
ngay mấy bông gạo lìa cành. Những bông hoa rơi từ trên cao, đài hoa nặng chúi
xuống, những cánh hoa đỏ rực quay tít như chong chóng nom thật đẹp .
Hết mùa hoa, chim chóc cũng vãn. Cây gạo chấm rứt những
ngày tưng bừng ồn ã, lại trở về với dáng vẻ xanh mát, trầm tư; cây đứng im cao
lớn, hiền lành, làm tiêu cho những con đò cập bến và cho những đứa con về thăm
quê mẹ.
Ngày tháng đi thật chậm chạp mà cũng thật nhanh. Những bông
hoa đỏ ngày nào đã trở thành những quả gạo múp míp, hai đầu thon múp như con
thoi. Sợ bông trong quả đầy dần, căng lên; những mảnh vỏ tách ra cho những múi
bông nở đều, chín như nồi cơm chín đội vung mà cười, trắng loá. Cây gạo như
treo dung dinh hàng ngàn nồi cơm gạo mới.
Đã sẵn sàng cả rồi. Cơn rông như được báo trước ào ào kéo
đến. Ngàn vạn lá gạo reo lên, múa lên. Chúng trào anh em của chúng lên đường: Từng
loạt, từng loạt một, những bông gạo bay tung vào trong gió, trắng xoá như tuyết
nhị, tới tấp bay đi khắp hướng.
Cây gạo rất thạo, rất hiền, cứ đứng đó mà hát lên trong
gió, đóng góp với 4 phương kết quả dòng nhựa quý của mình.
Cơn giông tan. Gió lặng. Cây gạo sơ xác hẳn đi, non thương
nắm. Nhưng chẳng có điều gì đáng no cả; cây gạo bền bỉ và làm việc đêm ngày,
chuyên cần lấy từ đất, nước và ánh sáng nguồn sinh lực và sức trẻ vô tận. Mùa đông,
cây chỉ còn những cành trơ chụi, nom nhưng cằn cỗi. Nhưng không, dòng nhựa trẻ đang
dạo rực khắp thân cây. Xuân đến lập tức cây gạo già lại trổ lộc nảy hoa, lại gọi
chim chóc tới, cành đầy tiếng hót và mầu đỏ thắm rồi đến ngày, đến tháng, cây lại
nhờ gió phân phát đi khắp chốn những múi bông trắng nuột nà ...
(Vũ Tú Nam, Văn miêu tả và kể chuyện, NXB Giáo dục, 1996)
Sầu riêng
Sầu riêng là loại trái quý, trái hiếm của miền nam. Hương
vị nó hết sức đặc biệt, mùi thơm đậm, bay rất xa, lâu tan trong không khí. Còn
hàng trục mét mới tới nơi để sầu riêng, hương đã ngào ngạt sông vào cánh mũi. Sầu
riêng thơm, mùi thơm của mít chín quyện với hương bưởi, béo cái béo của trứng gà,
ngọt cái ngọt của mật ong già hạn. Hương vị quyến rũ đến kỳ lạ.
Hoa Sầu Riêng trổ vào cuối năm. Gió đưa hương thơm ngát
như hương cau, hương bưởi toả khắp khu vườn. Hoa đậu từng trùm, màu tím ngát. Cánh
hoa như vẩy cá, hao hao như cánh sen con, lác đác vài nhị li ti như giữa cánh
hoa. Mỗi cuống hoa ra một trái. Nhìn trái sầu riêng lủng lẳng dưới cành trông
giống như tổ kiến mùa trái rộ vào khoảng tháng 4 tháng 5 ta.
Đứng ngắm cây Sầu Riêng, tôi cứ nghĩ mãi về cái dáng của
giống cây kỳ lạ này. Thân nó khẳng khiu, cao vút, cành ngang thẳng đuột, thiếu
cái dáng cong, dáng nghiêng, chiều lượn của cây soài, cây nhãn. Lá nhỏ xanh vàng
hơi khép lại, Tưởng như lá héo .
Vậy mà khi trán chín, hương toả ngào ngạt, vị ngọt đến đam
mê.
(Mai văn Tạo, Góp phần phát triển năng lực cảm thụ văn, NXB Giáo dục)