Đề thi chọn đội tuyển học sinh giỏi môn văn lớp 11. đề 7
Hướng dẫn
| TRẠI HÈ HÙNG VƯƠNG LẦN THỨ XII TRƯỜNG THPT CHUYÊN TUYÊN QUANG ĐỀ THI ĐỀ XUẤT ——— | ĐỀ THI MÔN NGỮ VĂN LỚP 11 Thời gian làm bài: 180 phút (không kể thời gian giao đề) Đề này có 01 trang, gồm 02 câu) |
Câu 1(8 điểm)
Trong bộ phim You’re the apple of my eye, nhân vật chính Kha Đẳng sau khi đã qua tuổi thanh xuân sôi nổi, nhiều thăng trầm, đã nhận ra rằng: Tuổi trẻ như một cơn mưa rào, cho dù bị cảm, vẫn muốn quay lại, để được ướt thêm một lần nữa.
Anh/chị suy nghĩ gì về câu nói trên?
Câu 2 (12 điểm)
Nhà phê bình văn học nổi tiếng người Pháp Jean – Michel Maulpoix cho rằng: “Thơ, tự truyện của một khát vọng”.
Anh/chị hãy làm sáng tỏ ý kiến trên một số bài thơ đã học của nhà thơ Xuân Diệu.
– Hết-
Người ra đề: Nguyễn Thị Thanh Hải.
| TRẠI HÈ HÙNG VƯƠNG LẦN THỨ XIV TRƯỜNG THPT CHUYÊN TUYÊN QUANG ——– | HƯỚNG DẪN CHẤM MÔN:NGỮ VĂN LỚP:11 |
Câu 1(8 điểm)
- Yêu cầu về kĩ năng:
– Đảm bảo cấu trúc bài văn nghị luận xã hội: Bố cục rõ ràng: Mở bài, Thân bài, Kết bài. Diễn đạt trong sáng, lưu loát, dùng từ đặt câu đúng. Trình bày sạch sẽ, khoa học.
- Yêu cầu về kiến thức:
Học sinh có thể trình bày nhiều cách khác nhau nhưng đảm bảo nội dung sau
| Nội dung | Điểm | |
| Mở bài | – Dẫn dắt vấn đề, trích câu nói | 0,5 |
| Thân bài | * Giải thích – “Cơn mưa rào” là cơn mưa diễn ra một cách nhanh chóng chốc lát nhưng ào ạt, xối xả. Hình ảnh cơn mưa rào được so sánh với tuổi trẻ – lứa tuổi đẹp nhất trong cuộc đời và cũng trôi qua nhanh nhất. – “Cảm” là cách nói thể hiện tuổi trẻ có thể vấp phải những khó khăn, mất mát trong cuộc đời mỗi người. Cách nói “ướt thêm lần nữa” bày tỏ sự mong muốn được trải nghiệm lại những điều đã qua của tuổi trẻ. => Ý kiến khẳng định vẻ đẹp của tuổi trẻ, lứa tuổi tuy ngắn ngủi, có nhiều bồng bột, nhiều vấp ngã, nhiều khó khăn cần trải qua nhưng là lứa tuổi đáng nhớ nhất trong cuộc đời. Vì vậy, ai cũng mong muốn được trở lại và tiếc nuối vì một thời đã qua. * Bình luận, chứng minh. – Tuổi trẻ trôi qua vô cùng nhanh chóng, nếu không sống một cách có ý nghĩa thì con người sẽ cảm thấy hối tiếc vì lứa tuổi tươi đẹp đó. + Cuộc sống có ý nghĩa là khi con người sống nhiệt huyết, sống hết mình trong mọi thời điểm, thể hiện hết những điều mà con người có thể làm được để không cảm thấy hối tiếc vì những gì mình đã làm trong cuộc đời mà cụ thể là tuổi trẻ của mình. + Tuổi trẻ là tuổi ôm ấp nhiều hoài bão nhất trong cuộc đời mỗi con người. Sẵn sàng đương đầu với những khó khăn, thử thách để thực hiện ước mơ, hoài bão của riêng mình. + Tuổi trẻ là lứa tuổi hồn nhiên, lạc quan, trong sáng nên họ sống không phải bon chen với những ham muốn tầm thường về danh lợi, sống thoải mái nhất với con người và cuộc đời mình. So sánh tuổi trẻ với “cơn mưa rào” cũng có hàm ý nói đến những suy nghĩ đầy trong sáng của họ. + Dẫn chứng: Học sinh chỉ ra một số tấm gương thanh niên sống hết mình, sống có lí tưởng cao đẹp và đạt được những thành công nhất định trong cuộc sống. – Tuổi trẻ là lứa tuổi gặp nhiều thất bại, nhưng sau thất bại đó, con người được trưởng thành hơn rất nhiều. + Những thăng trầm trong cuộc sống là điều không thể thiếu đối với tuổi trẻ bởi tuổi trẻ chưa có những suy nghĩ chín chắn nên rất dễ mắc phải những sai lầm hoặc thất bại trong cuộc sống. + Đối với tuổi trẻ, mỗi lần trải qua những khó khăn, mất mát đó là những lần đứng dậy để đi đến thành công. Cuộc sống luôn đặt ra những thử thách cho con người, đặc biệt là những khó khăn trong con đường đi đến thành công của tuổi trẻ nhưng điều đó không cản trở đối với họ, trái lại nó lại là những điều đáng nhớ trong cuộc sống nhất. + Mặc dù phải đối mặt với những sai lầm, thất bại trong cuộc sống nhưng tuổi trẻ vẫn mong muốn được trải nghiệm điều đó một lần nữa để sống lại những kí ức không thể nào quên, để thấy những khó khăn, thất bại là bài học kinh nghiệm quý báu trong cuộc đời. + Dám vượt qua khó khăn để mạnh mẽ sống hết mình là cách giới trẻ không hối tiếc về tuổi thanh xuân. Cần nâng niu, trân trọng những gì đã trải qua, không coi đó là rào cản, trái lại coi đó là động lực, là bài học kinh nghiệm để vững bước trên con đường dài tương lai. + Dẫn chứng: Những con người trẻ tuổi trải qua nhiều khó khăn, mất mát nhưng vẫn đi đến thành công. – Phê phán, lên án những người trẻ tuổi đang hoài phí thời gian công sức để làm những việc vô bổ hoặc sống ích kỉ, vô trách nhiệm với bản thân, gia đình, xã hội. * Bài học nhận thức, hành động. – Câu nói của nhân vật Kha Đẳng trong bộ phim đã giúp các bạn trẻ có những nhận thức đúng đắn về tuổi trẻ. + Tuổi trẻ là lứa tuổi đẹp nhất trong cuộc đời và cũng trôi qua nhanh chóng như “cơn mưa rào”, do đó cần phải sống hết mình với tuổi trẻ, không ngại vấp phải những khó khăn trước mắt mà phải chủ động đối mặt, vượt qua những khó khăn, thách thức để cho tuổi trẻ của mình đẹp như chính ý nghĩa của nó. + Giá trị đích thực của tuổi trẻ còn ở những mối quan hệ tốt đẹp. Để có được những mối quan hệ tốt đẹp đó, con người cần ý thức xây dựng bản thân với những người xung quanh, không bỏ lỡ những mối quan hệ tốt. Muốn có mối quan hệ tốt tuổi trẻ trước hết phải là một người tốt trong những mối quan hệ đó. | 1,0 5,0 1,0 |
| Kết luận | – Khái quát lại vấn đề. – Liên hệ bản thân | 0,5 |
Câu 2 (1 2điểm)
- Yêu cầu về kĩ năng:
– Học sinh biết cách làm bài văn nghị luận văn học; vận dụng khả năng phân tích, cảm nhận để làm rõ một ý kiến bàn về thơ; kết cấu chặt chẽ, diễn đạt lưu loát, không mắc lỗi chính tả, dùng từ, ngữ pháp…Bố cục bài viết rõ ràng: Mở bài, Thân bài, Kết bài.
- Yêu cầu về kiến thức:
– Trên cơ sở nắm vững những kiến thức về lí luận văn học, con người và phong cách sáng tác của các nhà thơ Xuân Diệu, nội dung và nghệ thuật một số bài thơ tiêu biểu đã được học của ông, học sinh có thể triển khai bài làm bằng nhiều cách khác nhau, song cần nêu được những vấn đề cơ bản sau:
| Cấu trúc | Nội dung | Điểm |
| Mở bài | – Giới thiệu vấn đề nghị luận, trích dẫn câu nói của nhà phê bình văn học nổi tiếng người Pháp Jean – Michel Maulpoix | 0,5 |
| Thân bài | * Giải thích: – Trong các thể loại văn học, thơ ra đời từ rất sớm và có tầm ảnh hưởng sâu sắc tới đời sống của con người. Thơ tác động đến người đọc vừa bằng sự nhận thức cuộc sống, vừa bằng khả năng gợi cảm sâu sắc, vừa trực tiếp với những cảm xúc suy nghĩ cụ thể, vừa gián tiếp qua liên tưởng và những tưởng tượng phong phú. – Nói thơ là “tự truyện” vì đây là những chuyện của cái “tôi” nhà thơ gửi trao tới độc giả. Nhưng những câu chuyện ấy hoàn toàn không phải là những trải nghiệm đời tư theo thời gian nhà mà nhà thơ – con người thật từng sống. Thơ là câu chuyện của những khát vọng ấp ủ bao đời, nồng hương trong trí tưởng tưởng phong phú của thi nhân. Thi nhân có thể bộc lộ tất cả những khát vọng của cái tôi cá nhân trong thơ. Nhưng tiếng nói cá nhân trong thơ phải là tiếng nói đại diện cho bao người, mang tính điển hình, khái quát. Chỉ có như thế tác phẩm thơ ra đời mới có đời sống riêng đích thực của nó. => Ý kiến của nhà phê bình văn học nổi tiếng người Pháp Jean – Michel Maulpoix đề cao tiếng nói của cái “tôi” cá nhân trong thơ: thành thực, khát khao, say mê trước cảnh sắc của cuộc đời, con người. * Bước 2: Chứng minh – Hơn ai hết, trong phong trào Thơ Mới, Xuân Diệu đã viết nên một cuốn “tự truyện” rạo rực, đắm say về khát vọng gắn kết tuyệt đối với cuộc đời. + Trong “Vội vàng” nhà thơ thổ lộ về ước muốn ngông cuồng, táo bạo được thay quyền tạo hóa giữ lại mọi hương sắc trần gian; bày tỏ sự tiếc nuối vì cuộc đời hữu hạn; không ngại ngần mà thể hiện những hành động vồ vập, chếnh choáng, đầy ham muốn với cuộc đời. Đó cũng là khát vọng được mở lòng mà ôm chứa, thâu tóm, ghì riết, tận hưởng đến khôn cùng cả cõi đời. + Đến “Đây mùa thu tới”, nhà thơ gửi đến người đọc một bức tranh thiên nhiên vào thu có dáng liễu buồn, màu áo mơ phai, cái rét luồn trong gió, cái vắng vẻ đìu hiu của một chuyến đò. Sự yên lặng hình bóng của người thiếu nữ kết thúc bài thơ cũng là khát vọng tìm kiếm một tâm hồn để cõi lòng bớt quạnh hiu, cô đơn. + Không vồ vập say mê như “Vội vàng”, không lặng buồn như “Đây mùa thu tới”, “Thơ duyên” thể hiện một cái tôi “bồng bột”, khao khát một cuộc gắn kết giữa anh và em bởi sự se duyên của đất trời. Khát vọng hòa đôi chưa bao giờ tắt trong hồn thơ Xuân Diệu. – Cuốn “tự truyện” bằng thơ của thi sĩ họ Ngô được chuyển tải dưới những hình thức nghệ thuật độc đáo, mới lạ. + Ngôn từ, hình ảnh thơ vừa quen thuộc, gần gũi vừa rất tây, rất mới. + Vận dụng sáng tạo, linh hoạt các biện pháp tu từ: nhân hóa, ẩn dụ, so sánh… + Sử dụng bút pháp tương giao để miêu tả niềm khát khao giao hòa giữa tâm hồn của thi nhân với cuộc đời. + Giọng điệu: lúc sôi nổi nồng nàn, đắm say lúc xót xa, tiếc nuối, khi gấp gáp, vồ vập…. => Với sự thể hiện một cái “tôi” thành thực, bồng bột, si mê, khát khao giao cảm với đời; cách cảm nhận cuộc đời tinh vi, nhạy bén. Xuân Diệu xứng đáng được xem là “Nhà thơ mới nhất trong phong trào Thơ Mới”. Khát vọng của Xuân Diệu cũng là khát vọng của một tầng lớp trí thức đương thời gửi vào trong đó tình yêu tiếng Việt, tình yêu quê hương đất nước thầm kín. * Bước 3: Đánh giá. – Nhận định trên đúng và có ý nghĩa sâu sắc + Đối với nhà thơ + Đối với tác phẩm thơ + Đối với bạn đọc. | 3,0 7,0 1,0 |
| Kết luận | – Khái quát lại vấn đề. | 0,5 |
Theo Sachvanmau.com
